HISTORIA SZKOŁY W DATACH

1820 - powstanie szkoły w Orzeszu leżącym wówczas w Prusach; pierwszym nauczycielem był ojciec Karola Miarki - Antoni

1903 - otwarcie nowego budynku szkolnego

1919-1921 - powstania śląskie; budynek szkolny stał się kwaterą wojsk powstańczych, a następnie wojsk włoskich

wrzesień 1922 - początek regularnej nauki w szkole

1 I 1924 - założenie biblioteki szkolnej

1932/33 - utworzenie pierwszej Rady Rodziecielskiej

1934 - zmiana nazwy ze Szkoły Katolickiej na Publiczną Szkołę Podstawową nr 1, w której uczyło się ponad 600 uczniów

1935 - założenie ogrodu szkolnego jako warsztatu pracy i miejsca doświadczeń dla dzieci

1939 - utworzenie Przejściowej Szkoły Powszechnej z niemieckim językiem nauczania

1944 - kwatera wojsk niemieckich w głównym budynku szkoły

1945 - zakończenie wojny - część budynków szkolnych zajmuje armia radziecka

19 III 1945 - uroczystość otwarcia polskiej szkoły w starym budynku - obecnie poczta; uroczyste obchody 125-lecia szkoły

3 IX 1950 - uroczyste odsłonięcie pomnika-grobowca na Pasternioku z udziałem dzieci i młodzieży ze szkoły podstawowej

1961 - oddanie do użytku nowej części szkoły

1963 - rozbudowa szkoły, budowa sali gimnastycznej; 1964 - dalsza rozbudowa i modernizacja

1978/79 - wręczenie pierwszego sztandaru Szkole Podstawowej nr 1 im. Poległych na Pasternioku

1999/2000 reforma oświaty; powstaje Gimnazjum nr 1

31 VIII 2002 - wygaszenie Szkoły Podstawowej nr 1

1 IX 2002 - powstanie Zespołu Szkół złożonego z Gimnazjum nr 1 i Liceum Ogólnokształcącego - jest to pierwsza szkoła średnia w Orzeszu

2004/2005 - pierwsza matura w orzeskim liceum

26 VIII 2005 - uchwała Rady Miejskiej w sprawie nadania Zespołowi Szkół w Orzeszu imienia Poległych na Pasternioku

2019 - ostatni egzamin gimnazjalny

Z kroniki szkolnej  

"Orzesze podczas okupacji niemieckiej"

 „Niemcy po zajęciu Orzesza w dniu 1 września 1939 roku przystąpili, jak sami się wyrażali, do „robienia czystki” czyli zlikwidowania przywódców Polaków, zamieszkujących w Orzeszu. Postanowiono nie bawić się w żadne humanitaryzmy, lecz po prostu wymordować tych ludzi, aby ci, co pozostaną przy życiu, już bez zastrzeżeń słuchali niemieckich „panów” i byli  ich stuprocentowymi niewolnikami. Dnia 3 września 1939 roku zjechały się silne oddziały „SS” i „Frenkorn” i otoczyły całe Orzesze. Dla wielu mieszkańców nadszedł z tą chwilą ostatni dzień w życiu. Wszystko odbywało się normalnie. W centralnych dzielnicach Orzesza wypędzono z każdego domu wszystkich mężczyzn i ustawiono ich na rynku. Następnie odczytywano nazwiska przeznaczonych na śmierć. Równocześnie w innych dzielnicach Orzesza zaczęto ładować mężczyzn i młodzież męską na samochody, po 40 do 50 osób na maszynę. Wywieziono ich w głąb Niemiec do „lagrów”. Skazańcy z rynku, odprowadzeni do piwnic leśniczówki, przeżyli noc najstraszniejszych tortur. Nazajutrz tj. dnia 4 września 1939 roku wyprowadzono ich do pobliskiego lasu, zwanego „Pasterniokiem”.
Tu w maleńkiej kotlince nastąpiła rzeź – tu do skazańców strzelano, tu bito ich kolbami, i tu ich mordowano. Po dwóch tygodniach dopiero zezwolono miejscowej ludności ciała ich pogrzebać. Pochowano ich w dwóch wspólnych mogiłach na miejscu stracenia w lasku. Do mogił tych pielgrzymowano skrycie, najczęściej o zmierzchu, miejscowe obywatelstwo polskie, krzepiąc ducha narodowego i czerpiąc wiarę i nadzieję na lepszą przyszłość.
Oto nazwiska bohaterów rozstrzelanych w lesie: Karol Blaski, Józef Buchalik, Walenty Bartniczek, Emil Franke, Józef Gruszka, Julisz Gołąbek, Wiktor Habraszka, Alojzy Jaroszek, Franciszek Kasprzak, Paweł Kaczmarczyk, Józef Otrząsek, Oton Opiełka, Stanisław Pławecki, Wojciech Sprus, Benedykt Sprus, Stanisław Sładek, Jan Studziński, JanTkocz, Franciszek Włoczka, Ludwik Wycisło, Paweł Szczepoń.”